Hier de analyse op hypnotische taalpatronen van het statement van Hugo de Jonge op de persconferentie 18 augustus 2020. Het interessante aan de statement is dat het een tekst is die helemaal in elkaar is gezet door communicatieadviseurs en geen spontane spreektekst is.
Voor de duidelijkheid dit is geen kritiek op het bestaan van het virus, beste aanpak om het virus te laten verdwijnen of hoe mensen die besmet zijn het beste kunnen worden genezen. Het is zeer waarschijnlijk dat het virus bestaat. De meeste wetenschappers en artsen zijn druk bezig om oplossingen te zoeken. En de meeste artsen behandelen besmetting op de best mogelijke manier die op dit moment bekend is. Mocht je het hiermee oneens zijn, dan is hier een website waar je mening kracht kan bijzetten.
Waar deze analyse primair voor is bedoeld, is om te laten zien dat als iemand (in dit geval Hugo de Jonge) het goed bedoelt, maar slecht formuleert, hoe hij angst opwekt in plaats van geruststelt. Secundair laat de analyse zien waar de regering ons bewust misleid. In vergelijking met het debat is er in dit voorbereid statement veel meer sprake van bewuste misleiding en bewust angst opwekken voor negatieve bekrachtiging.
Beste mensen, om dan ook maar meteen met de deur in huis te vallen:
[Vooronderstelling van commentaar. Dit dringt als waarheid op dat de regering maatregelen neemt omdat de mensen in zorg nog aan het bijkomen zijn. Gegeven dat de oorzaak die zo meteen wordt genoemd onzinnig is, is dit wel bewuste misleiding.]
we nemen deze maatregelen
[“deze maatregelen”, gebrek aan referentiële index. Over welke maatregelen gaat het precies? Hiervoor heeft premier Rutte het gehad over adviezen. Een advies is geen maatregel. Zelfs een journalist pikte dit op waarop premier Rutte reageerde dat de maatregel was om een advies uit te brengen. Maar dat is bewuste misleiding. Het probleem van de regering is dat zij niets dwingends kan opleggen in deze situatie. De regering probeert steeds te doen alsof er regels en maatregelen zijn, terwijl het feitelijk verzoeken of adviezen zijn.]
omdat we weten dat de mensen in de zorg nog aan het bijkomen zijn van hun harde werk in het voorjaar.
[“omdat” oorzaak/gevolg redenering. Hier wordt bewust gesuggereerd dat de maatregelen noodzakelijk zijn. Daar is geen sprake van. Het is een keuze. Bovendien is de inhoud van de oorzaak/gevolg redenering onzinnig. De maatregelen worden genomen omdat het risico te groot is dat het weer misgaat. Een van de zaken die daar waarschijnlijk op volgen is dat de zorg het weer druk krijgt. Door nu de zorg zo centraal te stellen, haakt de Jonge bewust aan bij de sympathie die bij de bevolking bestaat voor zorgmedewerkers. Maar dat is geenszins de werkelijke reden voor de maatregelen. Dit is bewuste misleiding.]
Omdat we ons niet kunnen veroorloven dat er bijvoorbeeld opnieuw kankeroperaties uitgesteld moeten worden.
[“Omdat, oorzaak/gevolg redenering. Opnieuw wordt iets bijkomends genoemd in plaats van de werkelijke reden. Door het uitstellen van kankeroperaties te noemen, wordt bewust angst opgeroepen in de hoop dat de bevolking uit angst zich aan de verzoeken en adviezen gaat houden. De regering probeert weer negatieve bekrachtiging te gebruiken in plaats van positieve bekrachtiging, terwijl bekend is dat negatieve bekrachtiging alleen meer beperkt werkt. Dit zie je nu ook terug. Bij negatieve bekrachtiging doen mensen net genoeg om de ellende te vermijden, maar houden op met het gewenste gedrag zodra dit is gerealiseerd. Bij positieve bekrachtiging blijft men het gewenste gedrag doen.]
En omdat iedereen die besmet raakt, behoorlijk ziek kan worden – of erger.
[“omdat” oorzaak/gevolg redenering. De reden komt nu dichter in de buurt van de werkelijke reden. Alleen weigert de minister om daadwerkelijk te noemen dat het om risicomanagement gaat. Dit volgt vaak op de bewuste keuze om de boodschap zo eenvoudig mogelijk te maken in de hoop dat meer mensen het begrijpen. Het nadeel hiervan is dat de boodschap te simpel wordt waardoor de boodschap misleidend wordt en verkeerd wordt begrepen. Bovendien kunnen tegenstanders van het beleid dan de te simpele boodschap gebruiken als munitie tegen het beleid.]
[“iedereen”, universele kwantoor. Weliswaar zit er een beperkende clausule die de scoop van de universele kwantoor beperkt in de zin. Maar het onbewuste hoort toch dat iedereen besmet kan raken, dat iedereen behoorlijk ziek kan worden of nog erger. Terwijl er geen sprake van is dat iedereen besmet kan raken. De meeste mensen kunnen besmet raken.]
[“kan” modale operator van mogelijkheid. Alles wat je kan bedenken, heeft een kans dat het echt zo ‘kan’ zijn. Alleen is de kans vaak heel klein. Het is goedkoop om te spreken over wat er kan zonder erbij te vermelden hoe groot of klein de kans is. Bewust misleidend en angst opwekkend.]
[‘erger” vergelijkende weglating. Erger dan wat? Hoeveel erger? Door weg te laten waarmee vergeleken wordt, laat de minister het over aan de verbeeldingskracht van de toehoorder. Dat werkt sterk hypnotiserend. Het brein is druk op zoek naar waarmee vergeleken wordt en daarmee neemt de kritische beoordeling van wat er wordt gezegd af.]
Mensen zijn soms na maanden nog niet de oude.
[Gebruik van het woordje “niet”. Door het positieve te ontkennen wordt de boodschap minder angstaanjagend.]
En dat geldt niet alleen voor mensen met een kwetsbare gezondheid, we zien ook twintigers, dertigers en veertigers terug in de ziekenhuizen.
[Simpele weglating. We zien deze mensen terug in het ziekenhuis, maar er wordt nergens vermeld hoe ernstig de klachten zijn. Bewuste misleiding.]
We hebben niet de luxe om op basis van de cijfers van vandaag te zeggen: ‘het valt nog mee’. Nee, het valt niet mee.
[Gebruik van het woordje “niet”. Door het positieve te ontkennen wordt de boodschap minder angstaanjagend.]
Van het voorjaar hebben we geleerd dat de cijfers van vandaag een voorbode kunnen zijn van een hoop verdriet morgen.
[“kunnen” modale operator van mogelijkheid. Alles wat je kan bedenken, heeft een kans dat het echt zo ‘kan’ zijn. Alleen is de kans vaak heel klein. Het is goedkoop om te spreken over kunnen zonder erbij te vermelden hoe groot of klein de kans is. Bewust misleidend en angst opwekkend.]
[“hoop” vooronderstelling van bijvoeglijk naamwoord. Dringt als waarheid op dat er verdriet komt. Angst opwekkend.]
Alleen al daarom hebben we ons aan de regels te houden.
[“Alleen” modale operator van noodzakelijkheid. Opnieuw probeert de regering ons aan de hand van een oorzaak/gevolg redenering op het hart te drukken dat het noodzakelijk is om je aan de regels te houden.]
[“daarom” oorzaak/gevolg redenering. Opnieuw geldt dat het verdriet geen werkelijke reden is voor de maatregelen. Angst opwekkend.]
[‘hebben te houden”, modale operator van noodzakelijkheid. De minister probeert het woord “moeten” te vermijden. Dat is goede communicatie. Alleen betekent dit inhoudelijk hetzelfde.]
[“de regels”, gebrek aan referentiële index. Over welke regels gaat het precies? Zijn het wel regels of zijn het eigenlijk verzoeken en adviezen?]
Voor onszelf, om anderen te beschermen, en omdat we een nieuwe lockdown willen voorkomen.
[“omdat” oorzaak/gevolg redenering. Opnieuw geldt dat er geen oorzaken zijn. Lockdowns voorkomen is een van de belangrijke zaken die meespeelt in de afweging. Met name vanwege de economische schade. Omdat mensen geen zin in een lockdown hebben, vindt hier ook een bedreiging in het kader van negatieve bekrachtiging plaats. Angst opwekkend.]
En inmiddels zien we op het coronadashboard dat in de ene regio veel meer besmettingen zijn dan in de andere, maar in alle regio’s loopt het op, bij alle leeftijdsgroepen loopt het op. Afgelopen week testten weer zo’n 4000 mensen positief. Het RIVM schat nu in, rekent, een inschatting natuurlijk, maar toch, schat nu in dat er zo’n 50.000 mensen besmettelijk zijn. 50.000 mensen. Het virus is alles behalve klaar met ons, met niemand van ons.
[“niemand’ universele kwantoor. Uiteraard is het virus wel klaar met de mensen die het virus hebben gehad en nu immuniteit voor het virus hebben. Daarnaast is het waarschijnlijk dat er ook mensen zijn die überhaupt niet besmet kunnen worden.]
Het aantal besmettingen moet dalen.
[“moet” modale operator van noodzakelijkheid. Aangezien het virus zelf nooit naar deze oproep luistert, is er een simpele weglating hier, namelijk dat de bevolking moet zorgen dat het aantal besmettingen daalt of anders volgt er straf. Opnieuw negatieve bekrachtiging.]
En daarvoor nemen we landelijke maatregelen en regionale maatregelen.
[“landelijke” en “regionale” vooronderstellingen van bijvoeglijk naamwoord. Dringt als waarheid op dat er maatregelen zijn. Terwijl het feitelijk ook over adviezen en verzoeken gaat.]
Het OMT heeft voor ons geanalyseerd waar en hoe mensen besmet raken. En Mark Rutte zei het al, dat is vooral op feestjes, thuis, op het werk, en in groepen van familie, vrienden en bekenden. En het OMT weet dat omdat de GGD alle contacten van iemand die besmet is, na belt en vraagt twee weken thuis te blijven. En dat thuisblijven, die quarantaine, die is zo belangrijk want dat stopt nieuwe besmettingen. Dat nabellen, het bron- en contactonderzoek, werkt heel goed als het aantal contacten van iemand die besmet blijkt, beperkt is.
[“Heel” vooronderstelling van bijwoord. Dringt als waarheid op dat bron- en contactonderzoek goed werkt als het aantal contacten laag is. Maar dat is maar de vraag.]
Als de GGD vijf of zes mensen na moet bellen, dan kun je een besmettingshaard in de kiem smoren.
[“kun” modale operator van mogelijkheid. Alles wat je kan bedenken, heeft een kans dat het echt zo ‘kan’ zijn. Alleen is de kans vaak heel klein. Het is goedkoop om te spreken over kunnen zonder erbij te vermelden hoe groot of klein de kans is. Er is dus ook een kans dat als je maar vijf of zes mensen hoeft na te bellen dat er geenszins het virus in de kiem wordt gesmoord.]
Maar als de vijftig of zestig mensen met wie je op een feestje stond, moeten worden gebeld – en dat zijn de cijfers die we nu soms terug horen – dan is dat onderzoek van de GGD minder effectief.
[“minder” vergelijkende weglating. Hoeveel minder? Met een simpele weglating wordt weggelaten in hoeverre het onvermogen aan de organisatie van de GGD ligt.]
Dan kunnen we nog zoveel mensen aan het bellen zetten, maar dan ben je alsnog een paar dagen verder. Dagen waarin nieuwe besmettingen hebben kunnen gebeuren – en als het even tegenzit weer op een feestje met vijftig man.
[Hier wordt een oorzaak/gevolg redenering gesuggereerd dat als er meer mensen moeten worden gebeld dat dat meer tijd kost. Maar dat hoeft allerminst. Als er meer mensen bellen, kan het in vergelijkbare tijd. Met een simpele weglating wordt de discussie vermeden of (a) het beleid überhaupt werkt en (b) of het beleid goed wordt uitgevoerd. In plaats daarvan wordt de bevolking verantwoordelijk gemaakt om het beleid uit te voeren.]
En als je gebeld bent omdat je in nauw contact bent geweest met iemand die corona heeft, dan is het advies: in quarantaine, thuisblijven
[“thuisblijven” ingebed bevel. Goed gebruik van communicatie. Zo beïnvloed je het onbewuste van de toehoorders.]
en als je klachten mocht ontwikkelen je snel laten testen.
[Hier mist het ingebedde bevel. Beter was geweest: “als je klachten mocht ontwikkelen, laat je snel testen.”]
Maar we merken dat dat niet altijd gebeurt.
[“merken” vooronderstelling van realisatie. Dringt als waarheid op dat mensen zich slecht laten testen.]
[gebruik woordje niet. Dit is hier heel onhandig omdat in combinatie met de universele kwantor “altijd” het onbewuste nu de suggestie krijgt dat iedereen zich altijd laat testen. Hier bereikt de minister het tegenovergestelde van wat hij bedoelt.]
Mensen gaan dan toch aan het werk. Toch met vrienden naar de kroeg. Toch naar die trouwerij. En als stok achter de deur – als uiterste maatregel – onderzoeken we nu of we in zo’n geval quarantaine kunnen verplichten. De huidige wet maakt dat al mogelijk en met de burgemeesters, de veiligheidsregio’s, de GG en het OM werken we uit hoe die verplichting dan ook opgelegd kan worden.
[Meer negatieve bekrachtiging.]
Het OMT heeft deze zomer ook gekeken of die quarantaine misschien korter kan. Wellicht wordt dat thuisblijven dan ook iets beter te overzien.
[“korter” en “beter” vergelijkende weglating. Beter dan wat. Verminderd kritische beoordeling van wat er wordt gezegd. Suggereert dat thuisblijven verschrikkelijk is. Opnieuw bereikt de minister het tegenovergestelde van wat hij bedoelt. Veel beter is het ontkennen van het positieve hier. Bijvoorbeeld: “Thuisblijven is natuurlijk niet een pretje, het is niet een vakantie of zo.”
En het goede nieuws is: we kunnen van 14 dagen terug naar 10. En natuurlijk geldt ook dan: bij klachten meteen laten testen.
[“laten testen” ingebed bevel. Opnieuwe goede communicatie die bereikt wat de minister wil.
Beste mensen, wij hebben samen het virus in de tang te houden,
[“hebben te houden”, modale operator van noodzakelijkheid. Opnieuw geldt dat de minister probeert “moeten” te vermijden. Is op zich goed. Tegelijkertijd wekt het angst op vanwege de noodzakelijkheid.]
om te voorkomen dat het ons weer in de houdgreep neemt.
[“houdgreep neemt”, ongespecificeerd werkwoord. Welk proces gaat hierachter schuil. Waarschijnlijk veel meer ellende. Dus goede communicatie, vermindert angst.]
Maar dat kan de overheid niet alleen, dat kan de burgemeester niet alleen, dat kunnen we alleen samen met 17 miljoen mensen.
[“alleen samen” modale operator van noodzakelijkheid. Wekt hier angst op omdat de toehoorders wel mensen kennen die weigeren om hun deel te doen. Beter was geweest als er was gezegd: “samen met het overgrote deel van onze samenleving”.
En als we niet allemaal verantwoordelijk met onze vrijheden omgaan, dan zijn volgende stappen noodzakelijk.
[Simpele weglating. Hier wordt weggelaten: dan pakken we jullie vrijheid af. Opnieuw negatieve bekrachtiging. Angst opwekkend.]
Dan mogen we thuis nog minder mensen ontvangen.
[“minder”, vergelijkende weglating. Minder dan wat. Verminderd kritische beoordeling van wat er wordt gezegd.]
Dan moeten we de groepen in de horeca weer beperken. En in sommige regio’s zijn verregaande maatregelen nu al noodschappelijk. Amsterdam licht vanavond toe, dat zei de premier al, wat daar extra nodig is.
[Meer negatieve bekrachtiging]
Laten wij ons samen aan al die maatregelen houden, want alleen samen kunnen we dat tij keren.
[Hier mist een ingebed bevel. Beter was geweest “Dus houd u allemaal aan de maatregelen, want”
[“die maatregelen” gebrek aan referentiële index. Hier gaat de communicatie helemaal de mist in. Want los van het verschil tussen maatregelen en adviezen & verzoeken, is er net een hele serie maatregelen genoemd die nog niet zijn ingevoerd of plaatselijk worden ingevoerd. De minister roept mensen nu al op aan die nog niet bestaande maatregelen je toch al te houden.]
[“want” oorzaak/gevolg redenering. Onzinnig reden. Er zijn vele manieren om het tij te keren zonder dat het samen hoeft. De overheid kan bijvoorbeeld ook a la China het afdwingen.]
[“alleen” modale operator van noodzakelijkheid. Zie vorige punt, er zijn andere manieren.’
[‘tij keren” ongespecificeerd werkwoord. Het is onduidelijk welk proces hierachter schuilgaat.]
Dank u wel.